Yapay zeka kanserin erken teşhis ve tedavisinde kıymetli rol oynuyor

Sağlık dalında kıymetli gelişmelere imza atan yapay zeka teknolojileri, bilhassa göğüs ve akciğer kanserinde küçük nodüllerin tespit edilmesini sağlayarak erken teşhis ve tedavi sürecinde tesirli oluyor.

Erken teşhis edildiğinde ölümcül sonuçları azalan bir hastalık olan kanserin teşhis ve tedavi sürecinde yapay zeka dayanaklı teknolojiler kıymetli rol oynuyor.

Son yıllarda kullanılmaya başlanan yapay zeka, tabiplerin karar süreçlerini hızlandırıyor, yanılgı hissesini azaltıyor ve erken teşhis imkanlarını artırıyor. Bilhassa göğüs ve akciğer kanseri üzere çeşitlerde, yapay zeka takviyeli taramalar teşhis süreçlerinde sürat kazandırıyor.

Birçok sıhhat ünitesinde faal bir halde kullanılan yapay zeka, görüntüleme tekniklerinde ve büyük data tahlillerinde öne çıkıyor.

AA muhabirine konuşan Memorial Bahçelievler Hastanesi Onkoloji Kısmı Tıbbi Onkoloji Uzmanı ?Prof. Dr. Hakan Harputluoğlu, gelişen teşhis ve tedavi teknikleriyle kanserdeki vefat oranlarında azalma başladığını söyledi.

ABD’de yapılan bir araştırmaya nazaran, 1991’den 2022’ye kadar bütün kanser çeşitlerindeki vefat oranlarında yüzde 34 azalma belirlendiğini bunun da yaklaşık olarak 4,5 milyon kişinin hayatının kurtarılması manasına geldiğini vurgulayan Harputluoğlu, bilhassa göğüs kanseri üzere kimi çeşitlerde tedavi biçimlerinde gelişmeler yaşandığı için vefat oranlarının düştüğünü lisana getirdi.

Harputluoğlu, bunda güzel ilaçların yanı sıra erken teşhisin de tesirli olduğunu belirterek, erken teşhis, tarama metotları, önleyici sıhhat hizmetleri ve sağlıklı yaşama geçilmesinin de kanserin düşmesinde kıymetli rol oynadığını kaydetti.

Yapay zeka kullanımının sıhhat alanında adeta ihtilal yarattığını vurgulayan Harputluoğlu, şöyle devam etti:

“Kanserin erken teşhis ve tedavisinde yapay zekanın kullanımı yaygınlaştı. Yapay zeka, sıhhat alanında ihtilal yaratmaya devam edecek üzere duruyor. Bilhassa onkoloji üzere branşlar karmaşık bir tıp alanı. Teşhisten tedaviye kadar birçok yerde yapay zekayı kullanmaya başladık ve giderek de kullanmamız artıyor. Bilhassa teşhiste, erken taramada mamografideki küçük lezyonları daha erken tespit edebiliyoruz. Bunu yapay zekayla yapıyoruz. Akciğerdeki küçük nodülleri daha erken tespit edebiliyoruz. Bunlar bizim için teşhisin daha erken periyotta olduğunu belirtiyor.”

Hasta takiplerinde de yapay zeka devrede

Harputluoğlu, tekrar yapay zekayla dünyada yürüyen bir klinik çalışmayı sorgulatıp hastayı yönlendirebildiklerini aktararak, kelamlarına şöyle sürdürdü:

“Tedaviler bitti, hasta revizyona girdikten sonra bundan sonraki takiplerinde ‘Kaç ayda verelim, risklerini görmüş olalım. Bu risk oranına nazaran hangi tetkikleri isteyelim?’ Bunların hepsini yapay zekanın yardımlarını kullanarak yapabiliyoruz. Ancak unutmamamız gereken bir şey var. Yapay zeka sonuç olarak yönlendirmiyor. Hangisini yanlışsız olarak vermemiz gerektiği, hangisini gerçek olarak yapmamız gerektiği konusunda kesinlikle bir doktor, sorumluluğu almak zorunda.”

Acıbadem Mehmet Aydınlar Üniversitesi Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Ata Akın ise fakültenin Nanobiyoteknoloji Merkezi’nde yapay zeka dayanaklı pek çok bilimsel çalışma yapıldığını söyledi.

Yapay zekanın her hastalıkta kullanılamadığını belirten Akın, “Radyoloji kısımlarında göğüs kanseri için süratli teşhis sistemleri geliştirilmiş. Bunlar çok bedelli. O denli bir sistem düşünün ki çabucak size göğsün neresinde kanser var, hatta ne düzeyde söyleyebiliyor. Yeniden yapay zeka farklı hastaları ve uygulanan tedavi bilgisini topluyor. Sonra vakit içerisinde uygulanan tedavi işe yaradı mı diye bakılıyor. Örneğin göğüs kanserinde 1000 hastanın bilgisini tutuyor sonra bunlardan tahlil yapıyor.” diye konuştu.

Genetikte yapay zeka kullanımı

Prof. Dr. Akın, Nanobiyoteknoloji Merkezi’nde kanserlerle ilgili yapılan çalışmalara da değinerek, Biyomedikal Mühendisliği Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Fabienne Dumoulin’in deri kanserini öldürmek için özel bir molekül geliştirmeye çalıştığını anlattı.

Molekülün yaratılması için birçok deney yapılması gerektiğini lisana getiren Akın, şunları kaydetti:

“Binlerce deney yapıyor ve en sonunda hepsini denemesi gerekiyor. Dr. Öğretim Üyesi Elçim Elgun Kırımlı ile bir arada, ‘Bu kadar deney yaptık, hangisi en yeterli sonucu verebilir?’ diye yapay zeka kodu çalıştırdılar. Bundan sonra yapacakları yeni deneyleri tasarlayabilmesi için bir sürü iş yapmaktansa 10 deney tekniğini belirlesen daha âlâ olur. O vakit 1000 deney yapmak demek, onlarca öğrenci, yüzlerce hafta gerekir. 10 deneye düşürdüğünüz vakit çok büyük avantaj oluyor.”

Akın, üniversitede kanser ilacıyla ilgili çalışmaların da yapıldığını lisana getirerek, şunları aktardı:

“Kanser ilacını bulmaya çalışan hocalar var. ‘Hangi yeniden gayeli bir ilaç yaparsam yararlı olur’. Bunun için kanser verisini hastalardan, sağlıklılardan topluyorlar. Genetik tahlillerini yapıyorlar ve bir yapay zeka mantığıyla hangi gen en âlâ bu iki kümesi ayrıştırır onu buluyorlar. Yani hastalığın altındaki genetik kökeni yapay zekayla buluyorlar. Aksi taktirde çok deneme yanılma yapması gerekiyor. Ondan sonra da o geni öldürebilecek yahut susturabilecek ilaç tasarlıyor.”

About The Author

admin

See author's posts